• Menu
  • Menu

Chronisch ziek en toch op reis? Tips Van Een Ervaringsdeskundige

Met dichtgeknepen ogen en met een versnelde hartslag luister ik naar hoe de dokter de dikke naald klaarmaakt. De naald die straks in m’n elleboog zal verdwijnen.

Ondertussen bedenk ik me hoe woest aantrekkelijk ik eruit moet zien met deze ontsteking in mijn arm en mijn semi-orthopedische schoenen prijkend aan mijn voeten.

Misselijk was ik al door mijn medicijnen, dus dat ik me ook nu niet heel relaxed voel, maakt eigenlijk niet echt meer uit.

Hoewel het best chill kan zijn als soms mijn eten voor me gesneden wordt, kan ik je vertellen: echt fijn is het hebben van reuma niet. Zeker niet als je ook nog eens besmet bent met het levensgevaarlijke reizigersvirus.

Ja, dat lees je goed: een chronisch zieke die chronisch verslaafd is aan reizen.

Niet de meest ideale combinatie zou je zeggen, maar het kan wel!

Zo leerde ik twee maanden Frans in Frankrijk (2009), deed ik drie maanden vrijwilligerswerk in Ghana (2012) en kwam ik vorig jaar met mijn zusje terug van een negen maanden lange backpackreis door Zuid-Oost Azië en Californië (2015).

Chronisch ziek of niet.. Reizen en dansen zal ik. Hier op een bruiloftsfeest in Tuunaayilli, Ghana.

So.. What’s next?

Nou, nu wil deze chronisch zieke chronisch op reis. Voor onbepaalde tijd vertrekken uit Nederland. Hoera, ik ga!

Maar.. Hoe doe je dat dan als je ziek bent?

Als niet-zieke zijn er al obstakels genoeg als je besluit voor langere tijd te gaan reizen (met vragen als ‘durf ik dit wel, krijg ik ooit nog een vast contract, wat vindt mijn oma ervan’), laat staan als je ook nog een ziek lijf mee moet zeulen.

In dit artikel vertel ik je graag hoe je, ook al heb je een chronische aandoening, jouw reisdromen kunt najagen. Ik hoop dat je na het lezen van dit verhaal denkt: Fuck die rolstoel/diabetes/op hol geslagen darm, ik ga doen waar ik blij van word. En voor de mensen zonder aandoening hoop ik dat je hetzelfde zegt, maar dan zonder de ziekte erbij 🙂

Ja? Ben je er nog? Top!

Orthopedische schoenen: Check. Klauteren door de Cameron Highlands in Maleisië: Check!

In 3 stappen vertel ik je waar je op moet letten als je met een chronische ziekte op reis wilt en in stap 4 geeft Justin advies over het afsluiten van een passende verzekering.

Stap 1 – Wees realistisch

Oké, je houdt dus van reizen. Hartstikke leuk. Je bent chronisch ziek. Lichtelijk onhandig (oké, gewoon k*t). Maar je verandert er niets aan, dus het enige dat je kunt doen is kijken hoe je die twee kunt combineren.

Het belangrijkste is dat je realistische doelen stelt.

En.. bijstelt.

Wees even teleurgesteld als iets niet kan, maar kijk dan weer naar wat er wel kan. Ik wilde bijvoorbeeld altijd scholen bouwen in Afrika, maar dat wordt toch vrij lastig als je soms je veters niet eens kunt strikken. Lesgeven op een school in Ghana lukte me wel en dat bleek voor mij de beste zet ooit te zijn: Ik besefte dat er een leven was na de diagnose reuma (en periodes van op krukken lopen, in een rolstoel zitten, mijn brood niet zelf kunnen smeren and so on..).

Ik heb het geluk dat ik ook periodes ken waarin ik lichamelijk meer aan kan. Ik weet niet hoe dat voor jou is. Ik zit hier natuurlijk niet om bijdehand te lopen doen van ‘Joh, stel je niet aan’. Maar ik weet uit ervaring wat voor een eye-opener (en troost!) het kan zijn als een mede-chronisch-zieke vertelt dat er meer mogelijk is dan je denkt. Dus.. Wat is er voor jou mogelijk?

Wat zou je willen doen? Wat kan je lichaam aan? Wat heb je nodig om op reis te kunnen en wat is haalbaar om te doen? Wat voor accommodatie heb je nodig? Wat zou je ergste scenario zijn en hoe kun je die oplossen?

Scholen bouwen als je soms je veters niet eens kunt strikken is wellicht wat lastig, maar lesgeven in Ghana bleek een fantastisch alternatief.

Zet het voor jezelf op een rijtje en ga dan naar de volgende stap.

Stap 2 – Ga in gesprek

Om tot betere inzichten te komen, is het van belang je reisplannen te bespreken. Met je arts. Met je ouders en vrienden. Met mensen die ook ziek zijn en willen reizen (mail me!).

Denk serieus na over de gevaren die anderen en jijzelf zien, weerleg ze, stel je ideeën bij. Loop niet weg van jouw problemen, maar zoek een oplossing.

Wat als je pijn krijgt?

Neem je medicatie in. Of plan, net als thuis, die extra rustdag. Of twee, of meer. Jammer dat je even niet kunt doen wat je van plan was, maar wees eerlijk: in Nederland ken je dat probleem ook.

Wat als je naar het ziekenhuis moet?

Schat zelf (na overleg met je arts) van te voren in in hoeverre dit in jouw geval een ‘must’ is. Ik ben geen dokter en ik ken jouw situatie niet. Zou je een paar dagen kunnen wachten of moet je er meteen heen? Heb je voldoende medicatie mee om de ergste pijn te stillen? Heb je de pijn ‘ervoor over’ om toch die prachtige vulkaan te zien waar je altijd al van droomde? Of breng je jezelf dan in gevaar?

Wow.. Wat een uitzicht daar op Borobodur, Java, Indonesië. Ja, ik moest langer uitrusten. Ja, ik had pijn. Ja, ik nam extra medicatie in. Ja, ik moest de dagen erna rustig aan doen. Ja, ik zou het zo weer doen!

Aan de hand van jouw antwoorden kun je je bestemmingen kiezen of schrappen. Niets is gek; ook ‘nee, dat wil/kan ik echt niet’ is een goed antwoord. Het is jouw reis.

Doe wat goed en medisch verantwoord is voor jou. En bedenk dat landen als Thailand misschien niet zo rijk zijn als we hier in het westen kennen, maar er vaak goede faciliteiten in de grotere steden zijn. Vaak nog goedkoper dan in Nederland ook. Check dat vooraf als dat je rustiger stemt.

Uiteraard moet je ook de lastigste vraag durven te beantwoorden: Wat als het echt niet meer lukt op reis?

Niet leuk, maar wel een simpel en een geruststellend antwoord: Dan boek je je ticket naar Nederland en ga je terug. Ook hier geldt dus weer: wees realistisch. Je faalt niet. Je zoekt je grenzen op. Zowel die van je land als van je ziekte. Hoe weet je anders hoe ver je kunt gaan? En wat je een volgende keer anders kunt doen?

Chillen met mijn lieve studentje in Cambodja

De meeste obstakels die we op onze weg naar het geluk tegenkomen zijn denkbeeldig. Die werpen we zelf op met onze angsten.’ ‘En wat doen we met de obstakels die we niet zelf opwerpen, maar die echt zijn?’ ‘Dat noem ik geen obstakels, maar trampolines!’ (Uit: Het labyrint van het geluk)

Stap 3 – To do lijst

Dit is een to-do lijstje die je naast alle standaard reis-lijstjes kunt gebruiken. Misschien staat niet alles er in wat voor jou van toepassing is, maar het helpt je vast een beetje op weg.

  • Stel je behandelend arts op de hoogte van je plannen en spreek door wat voor jou van belang is.
  • Zorg voor een recent medicatiepaspoort. Scan deze in en mail het naar je e-mailadres (net zoals je andere belangrijke documenten trouwens) en neem de papieren versie mee in je handbagage en je backpack.
  • Zorg dat je onderweg het telefoonnummer en e-mailadres van je behandelend arts binnen handbereik hebt.
  • Zorg voor voldoende (liever teveel dan te weinig) medicatie. Bewaar je medicijnen op verschillende plekken (handbagage/backpack/backpack van je medereiziger). Houd voor je vertrek rekening met de soms langere levertijd van de apotheek en controleer de houdbaarheidsdatum. Of misschien kun je iemand die je komt opzoeken vragen een ladinkje mee te nemen. Check dan wel vooraf bij de arts of diegene met jouw medicatie mag reizen.
Een kwart van mijn bagage gevuld met medicijnen. Check ook de sexy orthopedische schoenen. Maar hee, ik zat in Thailand. Who cares.
  • Vraag eventueel bij je arts na waar je medicatie verkrijgbaar is in de wereld. Op de verpakking van je medicijnen staat een merk- of stofnaam waarop je kunt googlen. Contact opnemen met de firma kan natuurlijk ook.
  • Laat je op tijd informeren over welke vaccinaties wel of niet samen gaan met de medicatie die je gebruikt.
  • Vraag toestemming bij je zorgverzekeraar om noodzakelijke behandelingen in het buitenland te ondergaan.
  • Zorg voor voldoende hulpmiddelen. Bij mij betekende dit bijvoorbeeld dat ik mijn revalidatiearts benaderd heb om een brief te schrijven aan mijn zorgverzekeraar, zodat ik mijn semi-orthopedische schoenen een paar maanden eerder aan kan schaffen dan gebruikelijk. Van aanvraag tot daadwerkelijk mijn schoenen binnen hebben duurde bij mij zo’n vier maanden, dus trek hier voldoende tijd voor uit!
  • Kun je niet goed tillen en word je benauwd bij het denken aan het dragen van een backpack? Er zijn alternatieven! Er bestaan handige rolkoffers, backpacks met wieltjes.. Zoek en gij zult vinden! (Enne.. een tuktuk nemen om je van voordeur A naar voordeur B te vervoeren doen mensen zonder ziekte ook hoor)
  • Zorg dat een thuisblijver van alle gegevens een kopietje heeft. Altijd handig als je onverhoopt toch niet bij je eigen spullen kunt en je iemands hulp van thuis nodig hebt.
  • Zorg ervoor dat je budget ruimer is dan voor iemand die geen ziekte heeft, zodat je ook af en toe een nacht in een goed hotel kunt slapen in plaats van dat hostelbed waar iemand zonder chronische ziekte ook kreupel uit komt. Bekijk goed wat je nodig denkt te hebben en anticipeer hierop. Ook als dat betekent dat je een halfjaar langer moet sparen.
Eh, ja. Zorg voor een goede nachtrust. Zegt de reumatische patiënt die zelf een nacht doorbracht in een grot in Maleisië. Keuzes.. Keuzes..

Stap 4 – Denk goed na over je verzekering!

Ik was me al een tijdje aan het inlezen over goede reisverzekeringen om voor onbepaalde tijd op reis te kunnen gaan en stuitte keer op keer op het zinnetje: ‘kosten voor reeds bestaande (chronische) aandoeningen worden niet vergoed.’

Au.. Ik werd dus even met mijn neus op de feiten gedrukt dat chronisch ziek zijn blijkbaar meer gedoe betekent dan alleen het hebben van fysieke pijn..

Helaas kunnen we de regelgeving hiervan niet veranderen. Gelukkig zijn er wel opties om je alsnog te verzekeren in het buitenland, maar met een chronische ziekte is het wel een ander verhaal dan wanneer je geen ziekte hebt:

1) Probeer ten alle tijden je zorgverzekering aan te houden & zorg dat je aanvullend verzekerd bent

Geen enkele reisverzekering biedt dekking voor de behandeling van bestaande aandoeningen. Als je dus in het buitenland verzekerd wilt blijven, is het zeer belangrijk dat je jouw Nederlandse zorgverzekering aanhoudt én toestemming vraagt voor behandelingen die je in het buitenland moet ondergaan.

Zorg dat je bij jouw zorgverzekering een aanvullende verzekering hebt die dekking biedt tot kostprijs in het buitenland. De kosten voor medische zorg kunnen in het buitenland namelijk hoger uitvallen dan in Nederland en alleen mets sommige aanvullende pakketten, wordt alles tot kostprijs vergoed.

Chillen chillen chillen achter in de autobak. Honduras.. I like!

2) Sluit alsnog een goede reisverzekering af

Je bent dan weliswaar niet verzekerd voor de ziekte waar je waarschijnlijk behandeling voor nodig hebt, het kan nog steeds zo zijn dat je last krijgt van iets dat niet gerelateerd is aan jouw ziekte. Daar moet je natuurlijk ook voor verzekerd zijn.
Zolang je de Nederlandse zorgverzekering aan mag houden tijdens jouw verblijf in het buitenland en korter reist dan 1 jaar dan kun je kijken bij de doorlopende reisverzekeringen voor Backpackers.

3) Hoe weet ik of ik mijn zorgverzekering mag aanhouden?

In sommige gevallen mag je de Nederlandse zorgverzekering niet aanhouden, bijvoorbeeld als je betaald werk gaat doen in het buitenland of jezelf uitschrijft bij de gemeente (verplicht als je langer dan 8 maanden per jaar in het buitenland bent).

Zo zwart-wit als het hierboven gepresenteerd wordt is het in de praktijk niet en jij hebt natuurlijk ook veel belang bij het aanhouden van je zorgverzekering. Veel zorgverzekeraars houden er een beetje hun eigen beleid op na dus het is belangrijk om dat goed met hen af te stemmen. Als je meer informatie wilt over hoe dit te regelen, kun je het beste even het gratis adviesformulier op Backpackcetrale.nl (die vind je hier) invullen.

Feestje bouwen in een kelder in Vietnam.

4) Wat moet ik doen als ik de zorgverzekering moet stopzetten?

Als je de zorgverzekering niet mag aanhouden, moet je een speciale reisverzekering afsluiten met volledige dekking voor medische kosten.

Let op dat deze speciale reisverzekeringen geen dekking bieden voor de behandeling van jouw chronische ziekte, maar wel voor onverwachte dingen die er niets mee te maken hebben.

In dat geval is een optie dat je een aardige buit medicatie mee neemt en eventuele kosten de je voor je chronische ziekte in het buitenland maakt, zelf betaalt. Of dat je weer terugvliegt naar Nederland, je je hier weer inschrijft en opnieuw een zorgverzekering afsluit bij een Nederlandse zorgverzekeraar. Overleg uiteraard met je arts of dit een optie is voor jou.

De vriendelijkheid van mensen in Myanmar is onbeschrijflijk. Onderweg zijn vind ik het mooiste wat er is. Reuma of niet. Ik ga!

Zo.. Dat was het dan.

Ik hoop dat je een beetje op weg geholpen bent bij je zoektocht naar wat voor manier van reizen bij jou past. Heb je toch nog vragen? Je kunt ons altijd mailen voor persoonlijk reisadvies, verzekeringsopties en ziekte-gerelateerde vragen. Zowel Justin als Linda mailen altijd terug.

Succes, en wie weet doen we samen ooit kreupel maar blij een drankje ergens op een prachtig strand ergens aan de andere kant van de wereld. Cheers!

Liefs, Linda

Geschreven door Linda 
Linda danst, lacht, heeft lief, verwondert, filosofeert, schrijft en reist. Het liefst tegelijk. Ze houdt van de pareltjes in het leven: magische ontmoetingen, samen zijn, eten, muziek, het ontdekken van prachtige stukjes natuur. Momenten die je laten ervaren: ik leef. Je kunt Linda volgen via haar blog Tunteya.com waar ze reisverslagen en mooie gedichten schrijft. En volg haar anders op Instagram voor heerlijke foto’s.