• Menu
  • Menu

18 Hoogtepunten in Noord-Sulawesi

Noord-Sulawesi vormt de ultieme mix van jungle, ongerepte natuur, duikbestemmingen en mooie zandstranden. Je spot hier zowel boven- als onderwater bijzondere en zeldzame dieren zoals zwarte kuifmakaken en spookdiertjes, maar ook het vreemdste zeeleven.

Reizen door Noord-Sulawesi is een fantastische ervaring die op het lijstje van iedere avontuurlijke reiziger thuis hoort! Ontdek de schitterende kustlijnen of relax aan een van de vele tropische stranden. Hike door het prachtige regenwoud bij Tangkoko, en laat je hart sneller kloppen met avontuurlijke activiteiten als duiken, actieve vulkanen beklimmen en een extreme markt bezoeken.

Benieuwd naar alle hoogtepunten van Noord-Sulawesi? Met het onderstaande plan ervaar je dit schitterende deel van Indonesië in ongeveer een tot twee weken, en ontdek je zowel de verborgen pareltjes als de bekendere highlights.

In dit artikel:

Reis door Noord-Sulawesi in het kort

Voor de ideale reis door Noord-Sulawesi heb je één tot twee weken nodig, afhankelijk van hoelang je op de plekken wil blijven hangen en of je van plan bent (meerdere keren) te gaan duiken. De afstanden tussen de verschillende plekken zijn kort, maar onderweg is veel te zien.

Wist je dat je reizen door Noord-Sulawesi ook makkelijk combineren kunt combineren met Singapore, Java, Bali of Zuid-Sulawesi? Er zijn rechtstreekse vluchten van Manado naar deze bestemmingen. Daarnaast kun je met de luchtvaartmaatschappijen Scoot of AirAsia ook makkelijk doorvliegen naar andere bestemmingen in Azië, en ligt Sulawesi voor de kust van Borneo!

De hoogtepunten van Noord-Sulawesi

Ga snorkelen of duiken bij Bunaken

Bunaken National Marine Park staat wereldwijd bekend als een paradijs voor snorkel- en duikliefhebbers. Het warme en heldere water, de gezonde koraalriffen en het overvloedige onderwaterleven maken het tot een van ’s werelds mooiste duiklocaties. Je kunt Bunaken bezoeken voor een dagtrip vanaf het vasteland, maar overnachten op het eiland is een aanrader. Wij verbleven er zelf vier nachten en hebben er geen spijt van gehad!

Bezoek de indrukwekkende Kali waterval

Tussen Manado en Tomohon ligt de indrukwekkende waterval Kali. Omringd door weelderig groen en dichte jungle kun je deze (gratis) waterval vinden. De wandeling duurt ongeveer 20 minuten, dus trek goede schoenen aan voor het enigszins overgroeide pad. Eenmaal bij de waterval aangekomen, voel je de verfrissende nevel van het neerstortende water.

Ontdek de Waruga’s van Airmadidi

Waruga’s zijn oude stenen sarcofagen die je in de Minahasa-regio kunt zien. Deze unieke grafmonumenten werden door de Minahasa-bevolking gebruikt om hun doden te begraven. Elke waruga heeft de vorm van een huisje en is vaak versierd met symbolen die verhalen vertellen over de overledene.

Deze waruga’s kun je op meerdere plekken in Noord-Sulawesi terugvinden, maar het grootste en bekendste complex is in Airmadidi. Hier kun je tientallen van deze bijzondere sarcofagen bewonderen. Het is overigens geen toeristische plek, want toen wij deze plek bezochten was er letterlijk niemand anders.

Ga duiken bij het onbekende Bangka Island

Naast het bekende Bunaken en Lembeh is er nog een duikspot die niet aan je bucketlist mag ontbreken: Bangka Island. Het eiland staat bekend om de vele zachte koralen, maar er is meer! Hier vind je een mix van sloping reefs en pinnacles, en ook de vulkanische zwarte zandbodem met vreemde zeedieren zoals bij Lembeh. Tijdens de duiken kun je van alles tegenkomen, van bijzonder macroleven tot (walvis)haaien), roggen en zeekoeien. Duiken bij Bangka is dus heel gevarieerd!

Ontspan bij de natuurlijke hotsprings van Ranolewo

De Ranolewo hotsprings liggen in de buurt van Tomohon en zijn gratis te bezoeken. Je vindt er drie verschillende warmwaterbaden, waarvan er eentje geschikt is om in te zwemmen. Het warme mineraalrijke water is perfect om je vermoeide spieren te laten rusten na een dag hiken.

Chill een middagje bij Paal Beach

Paal Beach, het bekendste strand op het vasteland van Noord-Sulawesi, ligt op ongeveer 2 uur rijden van Manado in de Likupang Regio. Dit uitgestrekte strand, met zijn prachtige blauwe water en de schilderachtige heuvels op de achtergrond, is werkelijk adembenemend. Toen we het strand op een zondag bezochten was het erg druk met locals, en er werd zelfs een kerkdienst gehouden op het strand! Langs het strand vind je verschillende lokale restaurantjes en worden er verschillende watersporten aangeboden, zoals de bananenboot. Als de stroming en golven gunstig zijn, kun je hier ook goed snorkelen.

Ga met zonsondergang naar Larata Hill

Vlakbij Paal Beach vind je Larata Hill, waarvan je een panoramisch uitzicht hebt over de zee en omgeving. Het is een populaire plek voor zonsopgang en zonsondergang. Loop je helemaal naar de top vanaf Paal Beach is het een uitdagende klim, maar je kan ook een heel stuk naar de top rijden en vanaf daar de kleurrijke trappen nemen.

Hike naar de krater van de Lokon Vulkaan

De 1580 meter hoge Lokon is de actiefste vulkaan van Sulawesi. Via een oude lavastroom kun je helemaal tot aan de kraterrand lopen. Na ongeveer een uur bereik je de rokende krater, waar je bovendien een prachtig uitzicht over Sulawesi hebt. De krater ligt halverwege de berg en de meeste mensen wandelen alleen tot hier. De echte top van de vulkaan kan worden bereikt via een steil pad. Naar boven gaan is vrij eenvoudig, maar wees voorzichtig op de terugweg vanwege alle losse stenen en rotsen. 

Het is aan te raden de hike vroeg in de ochtend te doen, aangezien de temperaturen comfortabeler zijn en je een grotere kans hebt dat het helder is. In ons geval: voor het ontbijt de vulkaan op, en daarna lekker bijkomen in de bloementuin van Gardenia Country Inn. 

Ontdek het verborgen Pulisan Beach

De minder bekende tegenhanger van Paal Beach is Pulisan Beach, op maar een paar minuten van elkaar. Of je nu wilt zwemmen, zonnebaden of genieten van adembenemende zonsondergangen, Pulisan Beach is de perfecte plek om te ontsnappen aan de drukte. Op dit fijne witte zandstrand bij het heldere water is het heerlijk ontspannen.

Maak een wandeling door het Tangkoko Natuurreservaat

Tangkoko is een must voor iedereen die bijzondere dieren wil spotten in het wild. In dit beschermde gebied, op nog geen anderhalf uur rijden van Manado, vind je onder andere zwarte kuifmakaken, beerkoeskoezen, spookdiertjes en bijzondere tropische vogels. Een begeleide wandeling door dit regenwoud geeft je de kans om deze unieke dieren in hun natuurlijke omgeving te spotten. Hikes in het reservaat vinden vaak plaats tijdens de ochtend- en avondschemering.

Breng een bezoekje aan de Tomohon Extreme Market

De Tomohon Extreme Market is een markt die bekendstaat om zijn uitgebreide exotische aanbod. Naast groente en fruit, vind je hier ook de meer extreme “delicatessen” zoals vleermuis en slangen. De markt biedt een ongefilterd kijkje in het dagelijks leven van de lokale bevolking en hun culinaire tradities. Een bezoek aan de markt is zeker onvergetelijk, maar het is misschien niet voor iedereen weggelegd. Wij vonden het in ieder geval wel erg heftig.

Ga duiken in de Lembeh Strait

Lembeh is een eiland aan de oostkust van Noord-Sulawesi, en het stukje tussen Lembeh en het vasteland staat bekend als de Lembeh Strait. Het gebied staat wereldwijd bekend als een topbestemming voor muck diving. Bij deze duiken kun je de meest bizarre dieren spotten, zoals (dwerg)zeepaardjes, kleurrijke nudibranchs en de vreemdste octopussen en krabben.

Bezoek de Tekaan Telu waterval

Vlakbij Tomohon ligt de Tekaan Telu waterval. Na een afdaling van ongeveer 20 minuten over een goed onderhouden (maar erg glad) pad door de jungle kom je aan bij een platform. Vanaf hier heb je uitzicht op het kletterende water, maar helaas betekent dit ook dat je niet bij deze waterval kunt zwemmen. Desondanks een onvergetelijke ervaring te midden van de schitterende natuur van Sulawesi.

Spot dolfijnen in het Bunaken National Marine Park

Een echte bucketlist ervaring in Noord-Sulawesi is het spotten van honderden dolfijnen tijdens een boottocht. De boot vertrekt in de ochtendschemering, en de kans dat je de dolfijnen tegenkomt is heel groot. Het is makkelijk te regelen bij je accommodatie op Bunaken of Siladen. Het is ook mogelijk dat je de dolfijnen tegenkomt als je gaat snorkelen of duiken, maar die kans is wat kleiner.

Beklim de trappen naar de krater van de Mahawu vulkaan 

De Mahawu-vulkaan is een populaire plek om te bezoeken vanuit Tomohon. Met een hoogte van ongeveer 1300 meter boven zeeniveau biedt de Mahawu-vulkaan een goed uitkijkpunt voor de omgeving van Tomohon. De beklimming van deze vulkaan is makkelijk, want je kunt bijna naar de top rijden. Het laatste stukje loop je via mossige trappen. Eenmaal bij de kraterrand aangekomen kun je ervoor kiezen om in een half uur een rondje om de krater te wandelen, zodat je optimaal geniet van alle panoramische uitzichten. Als je geluk hebt, zie je zelfs Bunaken in de verte liggen!

Geniet van het Indonesische eten

Het eten in heel Indonesië is smaakvol en betaalbaar. Van de bescheiden nasi goreng tot overheerlijke gado gado, saté, curry, nasi campur en vers gegrilde vis, je moet het zeker proberen als je in deze regio bent. Het beste haal je die bij een warung, zoals de lokale restaurants worden genoemd. Deze zien er soms heel basic uit, maar onderschat nooit hoe lekker het eten uit een eenvoudige keuken kan smaken. Sterker nog, als je Indonesische gerechten bestelt in een duurder restaurant, smaakt dat meestal minder en betaal je minstens twee keer zoveel.

Je kunt in Noord-Sulawesi hier ook genieten van unieke lokale lekkernijen zoals klappertaart (kokostaart) en Sate Ragey. Dit is een saté gemaakt van wat grotere stukken varkensvlees die je in Tomohon overal kunt krijgen. Daarnaast is het verse fruit in de tropen altijd genieten, en kun je bij je accommodaties ook heerlijke maaltijden krijgen! Wij hebben echt genoten van de diners bij The Village Bunaken en Tangkoko Sanctuary Villa (waar de maaltijden inbegrepen zijn in je kamerprijs!).

Bekijk het vulkanische meer van Linow

Linow Lake (dichtbij Tomohon) is een vulkanisch meer dat bekendstaat om zijn veranderende kleuren. De verschillende tinten blauw en groen komen door de hoge zwavelconcentratie in het water. Bij het meer is er veel vulkanische activiteit. Zo heb je een soort moddervulkaan waar de kokende modder constant borrelt en pruttelt. Niet te dichtbij komen! Pas op dat je niet te dicht bij de kokende modder komt.

Ga zwemmen bij de Tunan Waterval

De Tunan-waterval, vlakbij Manado en de luchthaven, is een ideale plek voor een kort bezoekje onderweg naar de volgende bestemming. Vanaf de parkeerplaats wandel je in ongeveer een half uur over een goed pad door de jungle naar de indrukwekkende waterval. Het water stort krachtig naar beneden in een grote poel waar je kunt zwemmen. Deze waterval is nauwelijks toeristisch te noemen, dus je hebt goede kans om er helemaal alleen van te genieten!

Beste reistijd voor Noord-Sulawesi

De beste reistijd voor Noord-Sulawesi is tijdens onze zomermaanden en begin van de herfst, ongeveer van juni tot oktober. Dit zijn de droogste maanden. Dit maakt het de ideale periode om de stranden, indrukwekkende duiklocaties van Bunaken en Lembeh en de weelderige regenwouden bij Tangkoko te verkennen.

Hou er wel rekening mee dat regen in dit deel van Indonesië het hele jaar door valt. Gelukkig wordt het wel snel afgewisseld met veel zon. Dit betekent dat je het hele jaar door kunt reizen naar Noord-Sulawesi, maar de zomermaanden de meeste kans bieden op mooie stranddagen.

De temperatuur is het hele jaar door tussen de 25°C tot 30°C, waarbij het aan de kust nog net iets warmer kan zijn en in de bergen rond Tomohon net iets koeler.

De leukste slaapplekken in Noord-Sulawesi

Elke reis wordt mooier met een leuk hostel of een fijn hotel. Aangezien Noord-Sulawesi nog geen massatoerisme kent zijn er niet super veel opties om uit te kiezen, maar is er zeker voor elke reiziger en elk budget een leuk verblijf te vinden. 

Van sfeervolle houten huisjes op het strand van Bunaken tot moderne kamers in Manado, en van mooie chalets in een bloementuin in Tomohon tot relaxte accommodaties in Tangkoko. Bij de meeste slaapplekken in Bunaken, Siladen, Lembeh en Tangkoko zitten al je maaltijden inbegrepen bij de kamerprijs, omdat er weinig restaurants in de omgeving zijn en je altijd bij je accommodatie eet. In Manado en Tomohon zit er vaak alleen ontbijt bij en kun je zelf kiezen waar je een lekker maaltje wilt scoren. Hoe dan ook, de accommodaties in Indonesië zijn goedkoop, en dat geldt ook zeker voor Noord-Sulawesi!

De leukste slaapplekken zijn:

Hoe kom je in Noord-Sulawesi?

Je kunt rechtstreeks vliegen op Manado vanuit Java, Zuid-Sulawesi, Bali en Singapore. Dit laatste zorgt ervoor dat Noord-Sulawesi eigenlijk vanuit heel Azië (en zelfs Europa) goed te bereiken is. Vaak heb je een redelijk korte overstap in Singapore, en voor wie al eens op deze luchthaven is geweest weet dat het zeker geen straf is om hier een paar uur door te brengen! Kijk op Skyscanner voor de beste deals voor jouw reisperiode.

Hulp nodig met het vinden van tickets naar Manado? Check hier onze ultieme gids voor het vinden van de goedkoopste vliegtickets!

Eenmaal aangekomen in Noord-Sulawesi kun je het beste gebruik maken van transfers geregeld door je accommodatie. Dit is de veiligste en snelste manier om van A naar B te komen. Huurauto’s zijn er niet echt, en ook scooters zijn hier veel minder een ding dan in de rest van Indonesië. Grab is wel aanwezig, maar alleen binnen de grotere plaatsen als Manado en Tomohon. Dat is natuurlijk de keerzijde van het wegblijven van het massatoerisme.

Daarnaast zou je ook gebruik kunnen maken van de Mikrolet, een gedeelde minibus die lokaal ook wel de smurfbus genoemd wordt. Hiermee kun je natuurlijk niet onderweg stoppen waar je wilt, zoals je dit met een privétransfer wel vaak kunt doen.

Reisverzekering voor Indonesië

Welke reisverzekering heb je nodig voor een rondreis in Indonesië? Dat hangt helemaal af van jouw reisplannen, hoe lang je gaat reizen, of je avontuurlijke sporten gaat doen en vooral of je ook gaat werken. Het belangrijkste is dus dat je een reisverzekering kiest die past bij jouw reisplannen.

Als je alleen maar gaat reizen niet gaat werken:

Als je WEL gaat werken:

Meer weten over een passende reisverzekering?

Wij hebben inmiddels duizenden reizigers geïnformeerd over passende reisverzekeringen. Als je nog wel wat extra informatie kunt gebruiken raden we je aan om meer te lezen over de beste doorlopende reisverzekeringen en reisverzekeringen voor werken in het buitenland.

Praktische info voor reizen door Noord-Sulawesi

Valuta & Bankzaken

In Indonesië betaal je met de Rupiah. Als je gaat pinnen in Indonesië kan het zijn dat jouw eigen bank kosten in rekening brengt of werkt met een ongunstige wisselkoers. Het kan daarom lonen om een borderless account van Wise (hiervoor Transferwise) te overwegen of een Revolut Betaalpas aan te vragen. Op die manier krijg je altijd de beste wisselkoers en meeste Rupiahs voor jouw geld. Tip: Accepteer nooit de wisselkoers die de ATM je aanbiedt, je eigen bank heeft altijd een betere koers voor je.

Maestro pinpassen werken helaas niet bij alle pinautomaten, maar wel bij de BNI bank. Deze bank is gelukkig goed vertegenwoordigd op Sulawesi, maar je kunt bij sommige pinautomaten slechts 1.250.000 IDR per keer pinnen (zo’n €84). Daarnaast zijn er geen ATM’s op Bunaken of in Tangkoko, dus je doet er goed aan om in Manado of Tomohon wat extra te pinnen.

Stopcontact

Je hebt voor Sulawesi geen reisstekker nodig. De Nederlandse stekkers passen in de stopcontacten.

Visum

Als Nederlandse reiziger heb je een visum nodig om Indonesië te bezoeken. Je kunt bij aankomst een visum on arrival krijgen voor 500.000 Rupiah (ongeveer €35), waarmee je 30 dagen mag blijven. Tegenwoordig kun je ook van tevoren online een visum on arrival aanvragen via deze website. Dit zogenaamde eVOA kost evenveel als wanneer je het op de luchthaven zou regelen, maar het voordeel is dat het een rij scheelt na aankomst. Wat vaak wel zo fijn is na een lange vlucht.

Je kunt dit visum eenmaal verlengen met 30 dagen, voor wederom 500.000 Rupiah. In Noord-Sulawesi is hiervoor geen mogelijkheid, maar als je een verdere rondreis maakt door Indonesië kan dit wel op verschillende plekken zoals in Makassar, Yogyakarta of Lombok. 

Benieuwd hoe het werkt met het aanvragen en verlengen van je visum on arrival? Of wil je weten wat opties zijn om nog langer in Indonesië te verblijven? In dit artikel vertellen we alles over hoe het aanvragen en verlengen van je visum op Bali werkt.

Veiligheid

Noord-Sulawesi is over het algemeen een veilige bestemming voor reizigers. De lokale bevolking is vriendelijk en behulpzaam. Wel zijn er een aantal dingen om op te letten. Het verkeer in Indonesië kan chaotisch zijn, dus zo ook in Sulawesi. Draag altijd een helm als je (achter) op de scooter zit, en hou er rekening mee dat de weg niet altijd in de beste staat is.

Hou er daarnaast rekening mee dat in Noord-Sulawesi veel vulkanische activiteit is en er aardbevingen kunnen voorkomen. Zo kan het zijn dat de vulkaan te actief is om te beklimmen of dat je hogere gebieden op moet zoeken vanwege een aardbeving vlak voor de kust. 

En last-but-not-least: Drink het kraanwater absoluut niet! Koop flessenwater of neem een refill fles mee om bij te vullen bij je accommodatie. 

Religie

In Noord-Sulawesi speelt religie een belangrijke rol in het dagelijks leven. Het merendeel van de bevolking is christelijk, wat bijzonder is in het overwegend islamitische Indonesië. Hierdoor zie je in Noord-Sulawesi heel veel kerken, maar er zijn ook moslims en aanhangers van inheemse religies. De diversiteit in geloof zorgt voor een rijke culturele mix en wederzijds respect tussen de verschillende religieuze gemeenschappen.

Vaccinaties

Om Indonesië binnen te komen ben je verplicht een gele koorts vaccinatie te hebben als je binnen 7 dagen voor vertrek naar Sulawesi in een gele koortsland bent geweest. Neem dan je gele boekje mee. Een aantal vaccinaties wordt wel aangeraden, namelijk:

  • DTP (Difterie, Tetanus, Polio)
  • Hepatitis A (besmettelijke geelzucht)

Als je langer dan 3 maanden gaat rondreizen in Indonesië, of Azië in het algemeen, wordt nog een aantal inentingen aangeraden:

  • Buiktyfus
  • Hepatitis B

Er komt op Sulawesi ook Malaria en Dengue voor, dus het is belangrijk dat je maatregelen neemt tegen muggen zoals Deet en lange kleding. Welke vaccinaties en medicijnen in jouw geval nodig zijn, overleg je het beste met een specialist. Plan bijvoorbeeld een consult op vaccinatiesopreis.nl.

Taal & Locals

De officiële taal in Noord-Sulawesi is Bahasa Indonesia, daarnaast zijn er ook verschillende lokale talen en dialecten die worden gebruikt. Over het algemeen verstaat en spreekt men redelijk Engels, zo niet is er altijd wel een buurman of familielid die het wel spreekt. Vooral in toeristische gebieden en bij jongere generaties kun je je in het Engels verstaanbaar maken.

Specifiek in Noord-Sulawesi is ook de Nederlandse invloed merkbaar in de taal door de Nederlandse kolonisatie in voorgaande eeuwen. Hoewel het Nederlands niet meer als actieve taal wordt gesproken, zijn er wel sporen van Nederlandse woorden in sommige lokale dialecten.

Internet & Mobiel

Als reiziger is het eenvoudig om verbonden te blijven in Noord-Sulawesi. Je kunt sowieso vaak gebruikmaken van gratis wifi in hotels, restaurants en cafés. Het is echter wel aan te raden om een lokale simkaart te kopen als je veel onderweg bent of als je langer blijft.

Tegenwoordig gaat dit makkelijk als jouw telefoon de mogelijkheid voor een eSIM heeft. Via Airalo kun je van tevoren een internetpakket kopen zodat je direct bereikbaar bent als je landt in Indonesië. Ideaal als je het ons vraagt!

Meer lezen over Sulawesi? Kijk dan hier! Of ben je benieuwd naar alle artikelen over Indonesië? Die vindt je hier!

Ook leuk om te lezen...